Hooikoorts in de tuin: wat is het, hoe werkt het en wat kun je er natuurlijk tegen doen?

Voor veel mensen is het voorjaar en de zomer een tijd van genieten in de tuin – maar voor hooikoortspatiënten begint dan juist een periode vol niezen, tranende ogen en benauwdheid. De lucht vult zich met pollen van bomen, grassen en kruiden, en het immuunsysteem van gevoelige mensen slaat alarm.

In deze blog leggen we uit wat hooikoorts precies is, wat er in je lichaam gebeurt bij een reactie, welke planten daar (onbewust) invloed op hebben, én wat je op natuurlijke wijze kunt doen om klachten te beperken – zónder meteen naar de pillen te grijpen.

Wat is hooikoorts?

Hooikoorts – ofwel seizoensgebonden allergische rhinitis – is een allergische reactie op stuifmeel (pollen) van bepaalde bomen, grassen en kruiden die in de lucht zweven. Je lichaam ziet deze pollen onterecht als “gevaarlijk” en probeert ze uit alle macht buiten te houden.

De belangrijkste symptomen:

• Niezen en een loopneus

• Verstopte neus

• Jeukende, tranende of rode ogen

• Benauwdheid of hoesten

• Vermoeidheid of een 'wattig' hoofd

Deze klachten komen meestal voor tussen februari en september, afhankelijk van het pollenseizoen.

Wat gebeurt er in je lichaam?

Wanneer je een pollenallergie hebt, herkent je immuunsysteem de pollen als indringer. Hierdoor wordt histamine vrijgegeven – een stof die ontstekingsreacties op gang brengt:

1. Pollen komen via neus, mond of ogen je lichaam binnen

2. Het immuunsysteem reageert overdreven sterk

3. Histamine zorgt voor verwijding van bloedvaten en vochtproductie

4. Resultaat: niezen, jeuk, tranende ogen, kortademigheid

Deze overreactie kan mild of zeer heftig zijn, afhankelijk van genetische aanleg, pollenconcentratie, weer en omgeving.

Welke planten hebben invloed op hooikoorts?

Niet alle planten veroorzaken hooikoorts. Het zijn vooral windbestuivers (die hun pollen via de lucht verspreiden) die klachten geven.

🚫 Bekende boosdoeners:

• Berk, hazelaar, els – vroeg in het jaar (februari–april)

• Grassen (zoals weidegras, kropaar, timoteegras) – bloeien van mei t/m juli

• Bijvoet, ambrosia – bloeien tot in augustus/september

Deze planten produceren grote hoeveelheden licht stuifmeel dat makkelijk met de wind meedrijft en kilometers kan afleggen.

✅ Veilige planten voor hooikoortspatiënten:

• Insectenbestuivers (zoals lavendel, salvia, rozen, geraniums)
  Zij verspreiden stuifmeel veel minder door de lucht.

• Vrouwelijke planten van tweehuizige soorten
  Alleen de mannelijke exemplaren produceren stuifmeel.

Wat kun je doen in je tuin als je hooikoorts hebt?

Een tuin zonder pollen is onmogelijk – maar je kunt je buitenruimte wél hooikoortsvriendelijker maken:

✅ Kies voor bijvriendelijke insectenbestuivers

Deze planten produceren zwaarder stuifmeel dat niet zomaar door de lucht zweeft:

• Lavendel

• Salvia

• Echinacea (zonnehoed)

• Geranium (ooievaarsbek)

• Campanula

• Kruiden als rozemarijn, tijm en munt

🚫 Vermijd pollenkanonnen

• Laat geen grassen in bloei komen – maai het gras tijdig.

• Vermijd of vervang berken, elzen, hazelaars of ambrosia als je die in je tuin hebt.

🌳 Overweeg hagen i.p.v. bomen

• Hagen als liguster, beuk of taxus produceren weinig stuifmeel.

• Ze kunnen bovendien als windbuffer dienen voor zwevende pollen uit de omgeving.

Natuurlijke middelen tegen hooikoorts

Wil je klachten verzachten zonder medicijnen? Dit zijn natuurlijke, verzachtende opties:

💧 Neusspoeling met zoutoplossing

Spoelt pollen uit je neus en voorkomt dat ze zich vastzetten op het slijmvlies.

🍯 Lokale rauwe honing (met pollen)

Kan je tolerantie voor regionale pollen geleidelijk verhogen (let op: niet bewezen, maar veel mensen zweren erbij).

🌱 Kruiden en supplementen

• Brandnetelthee – werkt mild antihistaminisch

• Quercetine (in uien, appels, supplementvorm) – natuurlijke histamineremmer

• Vitamine C – ondersteunt het immuunsysteem

😷 Zonnebril en pet

Beschermen je ogen tegen zwevende pollen in de lucht.

Bonus: Hooikoorts & weer

• Winderige, droge dagen = veel pollen in de lucht

• Regenachtige dagen = tijdelijke verlichting (regen spoelt pollen weg)

• Warme avonden = hogere concentratie pollen in lagere luchtlagen

💡 Tip: Volg de dagelijkse polleninformatie via apps of websites zoals hooikoortsradar.nl of het KNMI.

Conclusie: Tuinplezier mét hooikoorts? Het kan!

Hooikoorts hoeft je liefde voor de tuin niet in de weg te staan. Door slim te kiezen voor insectenbestuivers, grasbloei te vermijden en natuurlijke maatregelen te nemen, kun je volop blijven genieten van je buitenruimte – zelfs in het pollenseizoen.

Benieuwd welke planten veilig zijn voor hooikoortspatiënten? Bekijk ons assortiment van hooikoortsvriendelijke bloeiers en maak van je tuin een gezonde groene oase.